Styl Napoleona III zaczyna się od 1848 roku aż do końca XIX stulecia. Jego nazwa pochodzi od panującego Cesarza Francji Napoleona III Bonaparte. Styl Napoleona III to styl pełen sprzeczności i przesady, ostentacyjnego przepychu i bogactwa, ciężki i rachityczny. Powrót do stylów z przeszłości tj. renesansu, baroku, rokoko i klasycyzmu. Szczególnie modne były naśladownictwa mebli w stylu Boulle, które to przeżywały drugą młodość. Łączenie różnych styli w jednym meblu powoduje, że przyporządkowanie do jednego stylu nie jest możliwe a tym samym w pewnym sensie można mówić o stylach wymyślonych na nowo.
Styl Boulle’a przeżywał w tym czasie swą drugą młodość. Z rozmysłem kopiowany a nawet w mniejszym lub większym stopniu wypaczany. Markieterie z czerwonego szylkretu i mosiądzu pokryły znacznie więcej mebli niż w XVII wieku, np. szyfoniery, sekretery a abattant itp. a nawet instrumenty muzyczne np. pianina. Niektóre z powstałych mebli zachowały formę z czasów Ludwika XIV, inne zaś przybierały bardziej powyginane formy lub były nawiązaniem do klasycyzmu. Często wiele styli spotykało się w jednym meblu np. kształtem mebel naśladuje styl Ludwika XV, markieteria jest inspirowana stylem Ludwika XIV, zaś przeładowanie dekoracjami z brązu przywodzi na myśl okres regencji. Jest to przykład mebla typowego dla czasów Napoleona III.
Stolik do gry tzw. karciak francuska regencja / Napoleon III, lata 1860-1880.
Małe biurko w stylu Ludwika XV / Napoleona III, pochodzenie Francja, datowane na około 1870r.
Wykorzystywano do markieterii i ornamentacji egzotyczne materiały np.: kość słoniowa, laka, szylkret, masa perłowa itp., dzięki umocnieniu przez Francję pozycji kolonialnej w Afryce oraz handlu z Chinami czy otwarciem się Japonii na obcokrajowców. Pojawiają się również zdobienia z wykorzystaniem porcelany. Do produkcji mebli służy przede wszystkim czarne i ciemne drewno jak heban, sosna smołowa. Używano również żółtego drewna importowanego z Ameryki Północnej, czernionej gruszy, drewna różanego, palisandru czy drewna lakowanego.
Dominującą cechą mebli w stylu Napoleona III jest kolor czarny. Czerń jako elitarny element obiektów „à la Boulle" jest cechą charakterystyczną. Meble wielu stylów „noszą czerń" we wszystkich wariantach wykonania: korpusy hebanowe, ebonizowane lub lakierowane na czarno. Ten wiodący w stylu kolor celowo kontrastuje z bogatym wystrojem, podkreślając przede wszystkim aplikacje z pozłacanego brązu, ale także posrebrzane ozdoby metalowe oraz wszelkiego rodzaju ornamenty mosiężne. Duże, płaskorzeźbione medaliony z brązu z antycznymi, mitycznymi i alegorycznymi sceneriami wzbogacają dekorację z metali szlachetnych, która była kiedyś oddana stylowi dworskiemu. Równie rozbudowana dekoracja mosiężna przybiera formę żłobień, klepek, profili oraz taśm.
Stolik z sygonwany „Tahan a Paris”, datowany na lata 1860-1880r., w stylu Ludwika XV / Napoleona III z wygrawerowanym na blacie herbem Maynhault.
Stolik z sygonwany „Tahan a Paris”, datowany na lata 1860-1880r., w stylu Ludwika XV / Napoleona III z wygrawerowanym na blacie herbem Maynhault.
W tym okresie powstały meble wyściełane i całkowicie pokryte ciężkimi tkaninami np. plusz, aksamit, czy bogate draperie. Tego rodzaju meble świadczyły o dbaniu o wygodę oraz o trwającej wciąż modzie na tkaniny. Pojawiły się nowe modele mebli o oryginalnych i nastrojowych nazwach confident, indiscret, borne i boudeuse. Kanapy typu confident miały kształ litery „S”, dwa siedzenia znajdujące się obok siebie, ale po przeciwnych stronach. Indiscret to kanapa dla trzech osób, powstała z rozwiniętej formy confident. Kanapa borne o okrągłym kształcie z siedzeniami wokół cokołu zwieńczonego rzeźbą lub wazonem. Kanapa boudese, nazywana również kanapą dla nadąsanych, ponieważ osoby siadały na niej plecami do siebie, przez co były przedzielone od siebie wspólnym oparciem.
Trzyosobowa sofa fr. confident Ludwik XV / Napoleon III Paryż około 1860 roku.
Wraz z rozwojem handlu i przemysłu powstała nowa warstwa społeczna, starająca się na miarę swoich możliwości naśladować przepych i bogactwo, jakim otaczała się burżuazja. Była to klasa średnia, wraz z którą pojawiło się zapotrzebowanie na dużo tańsze meble. Tym oto sposobem heban zastąpiło czernione drewno gruszy, przedmioty z litego srebra zastąpiły przedmioty platerowane, w miejsce brązu zaczęto stosować cynk, zamiast marmuru gips, nie jedwabne a papierowe tapety. Miało to służyć „upowszechnieniu dobrego smaku” i być zdobyczami nowej cywilizacji przemysłowej.
Stolik, toaletka w stylu Napoleona III, lata 1870-1890, prawdopodobnie z Paryża.
Stolik, toaletka w stylu Napoleona III, lata 1870-1890, prawdopodobnie Paryż.
